Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) Genel Müdürü Ekrem Arıkan, “Yıl Sonu Söyleşileri” kapsamında AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, 2024 yılını MKK olarak birçok proje ve yeni hizmetle geride bıraktıklarını söz etti.
MKK olarak 2024’ü irtibat yılı olarak gördüklerini belirten Arıkan, şunları söyledi:
“Yeni halka arz olan şirketlerden milyonlarca yatırımcıya sunduğumuz hizmetlere, Risk Eğilim Endeksi (REKS) lansmanından üyelerimizle irtibatı daha aktif yürütmek üzere geliştirdiğimiz MİM 360 Bağlantı Merkezine, memleketler arası işbirliklerimizden e-YATIRIMCI eserimizdeki yeniliklere, ve en kıymetlisi başkanlığını yürüttüğümüz Avrasya Merkezi Saklama Kuruluşları Birliği (AECSD) ile Afrika ve Ortadoğu Saklama Kuruluşları Birliği’nin (AMEDA) İstanbul Finans Merkezi’nde düzenlediğimiz AECSD & AMEDA İstanbul Summit 2024 organizasyonumuza kadar ağır ve verimli bir yılı geri bırakıyoruz. Sermaye piyasalarımızın gelişimi için öz kaynaklarımızla ve tecrübeli çalışanlarımızla birçok başarılı iş gerçekleştirdik ve birebir heyecanla çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”
Ekrem Arıkan, AECSD & AMEDA İstanbul Summit 2024’ün 40’tan fazla ülkenin sermaye piyasalarını İstanbul Finans Merkezi’nde (İFM) buluşturduğunu ve sırf Avrasya, Orta Doğu ve Afrika bölgeleri için değil, memleketler arası sermaye piyasaları açısından da kıymetli çıktılar sağladığını vurguladı.
Bu çıktıları anlatan Arıkan, “Finansal teknoloji ve altyapı hizmetlerimizle ortaya koyduğumuz merkezi saklama rolümüzle, Türkiye olarak bölgesel merkez olabileceğimiz tarafında yorumlar dikkat cazip geri bildirimlerden oldu. Gelişmiş altyapımız, eser ve hizmet çeşitliliğimizle merkezi saklama kuruluşları ortasında öncü ve farklı bir yerde olduğumuzun açıkça söz edilmesini önemsiyoruz. Dorukta, Fas Merkezi Saklama Kuruluşu ile mutabakat zaptı imzaladık. Tıpkı vakitte devir başkanlığını yürüttüğümüz AECSD ile idare heyetinde bulunduğumuz AMEDA birlikleri ortasında işbirliğini güçlendirecek mutabakat zaptına imza attık. Bu protokollerle iki bölgenin üye ülkeleri ortasında bilgi ve tecrübe paylaşımı hedefliyoruz. Türkiye olarak köprü misyonu üstlenmemiz ise memnunluk verici. Yeni işbirliklerinin önünü açan bu adımlar, MKK olarak kuruluşumuzun ve ülkemizin güçlü altyapısını ortaya koymamızı sağlıyor.” diye konuştu.
“ÇEŞİTLİ ÜLKELERDEN ESER VE HİZMETLERİMİZE DAİR TALEPLER ALIYORUZ”
MKK Genel Müdürü, Elektronik Yönetim Kurulu Sisteminin (e-YKS) 20 kadar bankanın içinde bulunduğu, 200’den fazla şirket ve değerli holding kümeleri tarafından kullanıldığını anlattı.
Elektronik Genel Şura Sisteminin ise (e-GKS) 2024’te 600’e yakın şirketin genel konsey toplantısına ve 20 bine yakın iştirakçinin elektronik ortamda iştirakine aracılık ettiğini bildiren Arıkan, yabancı yatırımcıların e-GKS kullanımının gitgide arttığını vurguladı.
Arıkan, e-GKS’nin Endonezya için uyarlanan versiyonunun 2020’den bu yana faal olarak Endonezya sermaye piyasalarında hisse senedi ihraç eden şirketler tarafından muvaffakiyetle kullanıldığına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Endonezya’da borçlanma araçları genel heyetlerinin eASY.KSEI üzerinden yapılacağı projemiz de tamamlandı ve canlıya alma çalışmalarımız sürüyor. Sri Lanka, Fas, Kenya ve çeşitli ülkelerden eser ve hizmetlerimize dair çeşitli talepler alıyoruz. Bugünlerde Sri Lanka ile devam eden bir süreç var, yakında olumlu halde somutlaştığında duyurmak uygun olacaktır. Finansal altyapı kuruluşu olarak eser ve hizmetlerimiz ekseriyetle yasal düzenlemeye dayandığından, ülkelerin ilgili mevzuatında çalışma yapılması gerekebiliyor ve süreç uzayabiliyor. Tepe, bu mevzuda bağlantı ve bilgi paylaşımını hızlandırdı. Taleplerin vakitle daha somutlaşmasını bekliyoruz.”
“ADIMIZDA YER ALDIĞI ÜZERE PİYASALARIMIZ İÇİN ‘MERKEZİ’ BİR KONUMDAYIZ”
MKK Genel Müdürü, finansal okuryazarlığa sundukları katkıya da değindi.
Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) ve Data Tahlil Platformunda (VAP) nizamlı olarak finansal piyasalardaki gelişmeleri ve bilgileri paylaştıklarını hatırlatan Arıkan, yatırımcıların uyruk, ferdi ve kurumsal dağılımları, bölgesel, yaş aralığı ve portföy dilimleri üzere kırılımların yanı sıra hisse piyasasında risk eğilimlerini ölçen Risk Eğilim Endeksi (REKS) üzere pek çok ilgi cazibeli data ve tahlilin de yayınlandığını tabir etti.
“Adımızda yer aldığı üzere piyasalarımız için ‘merkezi’ bir pozisyondayız.” diyen Arıkan, “Bu kapsamda toplumsal medya paylaşımlarımız ve basınla kurduğumuz bağlantımızla bilhassa muteber ve hakikat datanın paylaşılması tarafında finansal okuryazarlığın artırılması için çalışıyoruz. Sermaye Piyasası Konseyimize bu istikamette başlattığı çalışma doğrultusunda data paylaşımı gerçekleştiriyoruz. Sıkça altını çizerek ‘ölçmediğinizi yönetemezsiniz’ diyoruz ve piyasaların ölçülerek yönetilebilmesi için imkanlarımızı tüm piyasa aktörlerine sunmak için çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Ekrem Arıkan, finansal okuryazarlığın artırılmasına yönelik 2024’te “Sektör Kampüste” programı kapsamında 4 ayrı dersi 5 farklı üniversitede verdiklerini ve finansal okuryazarlığı toplum nezdinde artırmak için ilerleyen periyotta de çalışmalara devam edeceklerini belirtti.
Gayrimenkule Dayalı ve Gelişen Finansal Araçlar Bilgi Sistemi (GEFAS) ile de yatırımcıların sermaye piyasası araçları yoluyla gayrimenkule yatırım seçeneklerini çeşitlendirebilmesi için borsada süreç gören yatırım araçlarının bilgilerini paylaştıklarını lisana getiren Arıkan, kullanıcıların, İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) üyesi ülkelerin sermaye piyasalarında süreç gören yatırım araçlarına ait bilgilere GEFAS üzerinden erişebildiğini hatırlattı.
“SAKLANAN MENKUL DEĞERLERİN TOPLAM PİYASA PAHASI 20 TRİLYON LİRAYI ÇOK RAHAT AŞACAK”
Ekrem Arıkan, yatırımcıların profesyoneller tarafından yönetilen yatırım fonlarını daha fazla tercih etmeye başlamasının Türkiye’de yatırım kültürü gelişiminin göstergesi olduğuna dikkati çekti.
Arıkan, yatırımcı gelişimi konusunda şu bilgileri paylaştı:
“Pay senetlerine direkt yatırım yapan sayı vakit zaman dalgalanıp, halka arzların azaldığı devirlerde düşüşler gösterirken, yatırım fonu yatırımcı sayısının daima ve istikrarlı bir artışla bugün 5,5 milyona geldiğini görmek son derece olumlu ve sevindirici. Yatırımcılara sunduğumuz inanç, Takasbank’ın TEFAS ve MKK’nın KAP hizmetleri üzerinden yatırım fonlarına ait her türlü ayrıntılı bilgiye ve karşılaştırmaya çarçabuk erişilebilmesi ve güçlü teknolojik altyapının da bu gelişmelerde elbette büyük katkısı var.”
MKK’da saklanan menkul değerlerin toplam piyasa bedelinin 20 trilyon liraya epey yakın olduğunu aktaran Arıkan, önümüzdeki günlerde hisse senetleri kıymetlerinde üst gerçek hareketle bu meblağın çok rahat 20 trilyon lirayı aşacağını vurguladı.
Arıkan, hisse piyasasında yatırımcı sayısının son halka arzlarla 7 milyon düzeyini tekrar aştığına işaret ederek, bakiyeli toplam yatırımcı sayısının 10,8 milyon civarında seyrettiğini söz etti.
Kripto varlıklara ait yapılacakların 2025 ajandasında değerli bir proje olarak yer aldığını anlatan Arıkan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kuracağımız Kripto Varlıklar Merkezi Kayıt Sistemi hizmetimize dair gerekli altyapı için hazırlıklarımızı ilgili paydaşlarımızla koordineli olarak yürütüyoruz. Ayrıntılı sorumluluklar ve fonksiyonlar, Sermaye Piyasası Heyetimizin düzenlemeleri ile şekillenecek ve son halini alacak. Platformlar ve saklamacı bankalarla kuracağımız entegrasyonlarla inançlı bir kayıt ve raporlama altyapısı kuracağız, oluşturulacak denetim düzenekleri ile 2025 yılında sistemin inançlı olarak hayata geçmesi için çalışacağız.”
“KAZAKİSTAN VE TACİKİSTAN İLE DE OMNİBUS ÜYELİKLERİ İÇİN ÇALIŞMALARIMIZ SÜRÜYOR”
Ekrem Arıkan, 2020 yılında Euroclear üzere küresel saklama alanında en büyük kuruluşlardan birinin üyeleri olmasının akabinde, devlet iç borçlanma senetleri için omnibus altyapısını hayata geçirdiklerini ve yurt dışından havuz hesaplar aracılığıyla borçlanma araçlarına yatırımcı erişimini sağladıklarını belirtti. Bu altyapının bugün büyük bir hacimle faal olarak çalıştığını vurgulayan Arıkan, 2025 yılında ise öbür büyük küresel saklama kuruluşu Clearstream ile misal bir çalışmayı tamamlamak üzere yakın vakitte görüştüklerini ve bu yapının 2025 içinde hayata geçmesini planladıklarını tabir etti.
MKK Genel Müdürü Ekrem Arıkan, uluslararası birçok işbirliği ve ilgi ağı geliştirdiklerini, eser ve hizmet ihracatında yeni ülkelerle artış kaydedeceklerine inandıklarını belirterek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Özellikle Türk Devletler Teşkilatı bünyesinde ve gelişmekte olan yakın coğrafyamızdaki ülkelere yönelik entegrasyon ve altyapı geliştirme çalışmalarında yeni ve kıymetli projelerimiz var. Azerbaycan sonrasında Kazakistan ve Tacikistan ile de omnibus üyelikleri için çalışmalarımız sürüyor. Ayrıyeten Fas ve Kenya üzere ülkelerle işbirliklerini somutlaştırmak üzere etkin irtibat halindeyiz. Çeşitli altyapı dönüşümlerimiz piyasaya yansımamakla birlikte epey kıymetli ve kritik geçişler. Bilhassa KAP ve e-GKS sistemlerimizin altyapılarında çok kıymetli dönüşümleri yakın vakitte tamamlayacağız, bunlar altyapımızı daha esnek ve güçlü kılacak. Data hizmetlerini geliştirmeyi ve finansal okuryazarlığın artırılmasını önemsiyoruz. Bu istikametteki çalışmalarımız katlanarak devam edecek. VAP ve öbür eserlerimizde piyasalara ait sunduğumuz data ve istatistikleri daha da zenginleştirmeyi hedefliyoruz. Sermaye Piyasası Risk Merkezi geliştirmeleri, PUSULA Risk modülü, e-YATIRIMCI İhraççı Şirketler modülü, şirketlere API portal açılması ve daha birçok projeyi de önümüzdeki yıl gerçekleştirmek üzere çalışacağız.”