Gazetecileri mesleksel faaliyetlerinden ötürü sık sık hapsetmesi yüzünden “gazeteci hapishanesi” olarak isimlendirilen Türkiye’de daha dün 7 gazeteci arkadaşımız daha tutuklandı. Suriye’nin kuzeyinde haber takibindeyken öldürülen meslektaşları Nazım Daştan ve Cihan Alım için son üç günde farklı kentlerde açıklama yapmak isteyen gazetecilerden en az 20’si İstanbul’da, 10’u Van’da gözaltına alındı. Şişhane’de gözaltına alınan gazetecilerden Gülistan Dursun, Hayri Tunç, Enes Sezgin, Osman Akın, Pınar Gayıp, Serpil Ünal ve Can Papila tutuklandı. Tutuklama münasebeti abesle iştigal: öldürülen meslektaşlarının fotoğraflarını taşımak suretiyle “örgüt propagandası yapmak”!
Öldürülen meslektaşlarınızın fotoğrafını açıp “adalet” daveti yapmanız bile “terörizm”le ilişkilendiriliyor. Yalnızca son 5 ayda 5 Kürt gazeteci öldürüldü: Çira TV muhabiri Murat Mîrza, 11 Temmuz’da Şengal’de, gazeteci Gulîstan Tara ve Hêro Behaddîn 23 Ağustos’ta Silêmaniyê’de ve en son da Nazım Daştan ve Cihan Alım, 19 Aralık’ta Tişrîn Barajı ve Sevimli beldesi ortasındaki yolda haber takibi yaparken öldürüldü. Ukrayna yahut Filistin’deki gazetecilerin öldürülmesini haberleştiren nevi şahsına münhasır medyamız için kendi ülkelerinin yurttaşları olan gazetecilerin öldürülmesi haber kıymeti taşımadı. Biz gazeteciler kendi meslektaşlarımızın öldürülmesini göremeyecek kadar mı dumura uğradık? Bir soluk alıp, utanalım mı?
Düşünce ve tabir özgürlüğü meselesinin Türkiye için bir hilkat garibesi olduğu eskimiş bir haber kadar herkesin malumu. Ancak özellikle 90’lı yıllardan itibaren ayrıca bir vaziyet peydah oldu. İktidarlar kendilerine muhalif olan gazetecilere iğnenin ucunu batırdıysa, Kürt gazetecilere çuvaldız, hatta tırpan batırmayı hak gördü. Özelde Kürt, genelde Kürtlerin kaygısını tasasını yazan çizen gazetecilere yönelik baskının dozajı, paralize edecek halde daima daha yüksek olageldi.
Son on yıllık dönemde ise iktidar elinde tuttuğu yargı sopasını, Demokles’in kılıcı üzere kullanıyor. İktidar bu kılıcı bir tehdit ögesi misali kendisinin hukuksuzluk, yolsuzluk, yoksulluk ve baskılarını yazan muhalif gazetecilerin doruğunda tutarken, o kılıç, Allah’ın her günü Kürt gazetecilerin etine kemiğine batırıldı, batırılıyor.
İktidar artık handiyse şu görüşte: kendi medyasındaki gazetecilerinki gazetecilik faaliyeti, geriye kalanlarınki ise ‘terörizm’ faaliyeti. Bunda mutabıkız. Fakat muhalif gazetecilerin büyük bir çoğunluğu da kelam konusu Kürt gazeteciler olunca, farklı bir pencereden bakmıyor. Resmi ideolojiyle hizalanıp Kürt gazetecilerin sudan sebeplerle kriminalize edenlerin ekmeğine yağ sürüyorlar.
Kendilerinden ‘biri’ gözaltına alınınca ya da tutuklanınca kıyameti koparan bu güzide meslektaşlarımız, tutuklanmaları bir yana Kürt gazetecilerin öldürülmesine bile göz yumdu ve sözün en gerçek manasıyla üç maymunu oynadı. Her gün muhalif TV kanallarında çene çalan, gazetelerde basın özgürlüğünden dem vuran veyahut toplumsal medya platformlarında birer ‘özgürlük ve eşitlik abidesi’ üzere (gibi’si fazla) görünen meslektaşlarımız, iki gazetecinin öldürülmesine iki kelam edemedi. Pes doğrusu.
Öldürülen iki Kürt gazetecinin cansız vücutları şimdi toprağa bile verilmemişken suspus kalanlar, kendilerine yakın gördükleri bir meslektaşımız gözaltına alınınca birden zuhur ettiler. Çabucak birinci ağızdan söz edelim ki yanlış anlaşılmalara meydan vermeyelim: hangi gazeteciye bir baskı olursa olsun, ağız birliğiyle kınamak ve omuz birliğiyle karşı durmak gerekir. Gerçekten, o ‘güzide’ gazetecilerin kılına bir ziyan geldiğinde, Kürt gazeteciler çabucak onların tabir özgürlüğü hakkını amasız fakatsız savunuyor. Ancak onlar ‘gazetecilik ailesinde’ bölücülük yapıyor ve bu durum ayrımcılık kokuyor. Ezcümle, ayıp yahu!
İsim isim yazmaya hacet yok. Bu tenkitlerin gayesinde olanlar, kendilerini pek düzgün biliyor. Vicdanları el veriyorsa, iki Kürt gazetecinin öldürülmesi sonrası başlarını kuma gömüp gömmedikleri muhasebesini bir zahmet şahsen kendileri yapsın. Gocunacak bir şeyleri var mı yok mu diye merak ediyorlarsa, handiyse paylaşım rekorları kırdıkları toplumsal medya hesaplarına yavaşça bir göz atsınlar. Affederseniz lakin amiyane tabirle lisanlarına pelesenk ettikleri o “gazetecilere özgürlük” narasını yalnızca kendi ‘mahallelerinden’ gazeteciler için attıklarını göreceklerdir. Sormazlar mı, bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu! İki meslektaşınızın öldürülmesi sizin için haber pahası taşıyacağı vakte kadar “basın özgürlüğü” demeyin, bir zahmet.
Esasında, kendileri de mesleksel açıdan zerre-i miskal etik olmayan bu tutumlarının ayırdında. Görünüşe nazaran, ‘bize dokunmayan yılan bin yıl yaşasın’ tezi onlara pek de albenili geliyor. Bu ikircikli yaklaşım onlara ‘kazandırsaydı’, bencilce de olsa ‘anlamlı’ olabilirdi. İktidar, Kürt gazetecileri bir defa baskı cenderesinin içine hapsettiğinde, beriki amaç kendileri oluyor. Yurdum insanı yıllardır “susma, sustukça sıra sana gelecek” sloganını boşuna atmıyor ya! Kulaklarının üzerine yatacaklarına, ‘vardır bir bildikleri’ deyip hiç değilse halka kulak versinler.
Bu görmezden gelmenin, bu kayıtsızlığın, bu duyarsızlığın kaynağında milliyetçilik mi, ‘kutsal’ devletçilik mi, Türklük mukavelesi mi, yoksa konfor alanı mı var onu okurun takdirine bırakalım. Velakin bu riyakar hal, yalnızca gazeteciler ortasında da yok. Varoluş nedeni hukukun üstünlüğü ve insan hakları olan barolar, “etkin bir soruşturma” talepli açıklama yaptı lakin sırf 14 baro bildiriyi imzaladı. Daha sonra İstanbul Barosu’nun “etkin soruşturma” talepli açıklamasına ise jet süratiyle soruşturma açıldı. Gazeteci merakımı mazue görün: Türkiye Barolar Birliği ve tüm barolar en başında bu açıklamaya yapsaydı, soruşturma açılır mıydı? Bölük pörçük bir duruşun, iktidarı daha fazla baskı konusunda cesaretlendirdiğini eminim siz daha güzel biliyorsunuz. Siyasi partilere baktığınız vakit, tıpkı fotoğrafı görürsünüz. Ses yok, seda yok.
Hatta gazetecilerin hak ve özgürlükleri için ismi ‘sınırsız’ olan gazetecilik örgütleri bile konu bahis Kürt gazeteciler olunca lal kesiliyor. Daha dün gözaltında olan gazeteci Hasret Gürses, mesken mahpusu kuralıyla hür bırakıldı. Ağzından bir cümle çıktı diye neredeyse tutuklanıyordu. Hasret Gürses gözaltındayken, tabir özgürlüğü hakkını savunduk. Öldürülen Kürt gazeteciler için kılını kıpırdatmayan kaç meslektaşımız, birebir saatlerde Hasret Gürses için gösterilen dayanışmanın eksikliğinden yakındı.
Lakin şunu söylemek mecburiyetindeyiz: Kürt gazeteciler hapsedildiğinde ya da öldürüldüğünde, ağzınızdan üç beş söz çıksa, bugün “gazeteciye kelepçe takmak nedir?” yahut “işin çivisi çıktı” demek durumunda kalmayabilirdiniz. Kürt gazetecilerin lisanı kesilince “ama onlar” diye başlayan cümleler kurarsanız, lisanınız “sürçtüğü” için sizi tutuklamaya başlarlar. Bu denizde özgürce kulaç atmak istiyorsanız, can simidiniz Kürt gazetecileri vurdurtmamaktır. Bu türlü biline. Aksi takdirde günün sonunda sizi gazetecilik yapamaz hale getirir ve türlü kıskaçlarla bir tabut içine sıkıştırdıkları gazeteciliğe son çiviyi de size çaktıracaklar.
Sözün kısası, eğri oturup yanlışsız konuşalım: ülkenin bir gazeteci hapishanesi olmasında sizin de hisseniz yok değil. Ayrıları gayrıları öteleyip gazetecilik mesleği etrafında kenetlenirsek, ne Kürt gazeteciler, ne onların kaygısını yazanlar ne de onlara biricik dayanışma elini uzatan Seyhan Avşar üzere gazeteciler bu kadar kolay amaç alınır. Baskıların önüne baraj kurmak istiyorsak, evvel bir kendimizi silkeleyelim ki sıra bize de gelmesin. Tüm baskılara karşı “gazetecilik kabahat değildir” şemsiyesi altında bir ortaya gelmenin vaktidir.